Ben je op zoek naar een efficiënte manier om je woning te verwarmen én te verduurzamen? Dan kom je al snel uit bij twee populaire opties: de lucht-water warmtepomp en de bodemwarmtepomp. Maar welke is het meest geschikt voor jouw situatie?
Wat is een lucht-water warmtepomp?
Een lucht-water warmtepomp is een duurzaam verwarmingssysteem dat warmte uit de buitenlucht haalt en deze omzet in bruikbare energie voor de verwarming van je woning en het opwarmen van tapwater.
Zo werkt het in het kort:
-
Warmte uit de buitenlucht – De warmtepomp onttrekt zelfs bij lage buitentemperaturen energie uit de lucht.
-
Koelmiddel en compressor – Deze warmte wordt via een koelmiddel en compressor opgewaardeerd naar een bruikbare temperatuur.
-
Overdracht naar water – De opgewekte warmte wordt afgegeven aan het water in je centrale verwarmingssysteem en eventueel aan je voorraadboiler voor warm tapwater.
Belangrijkste voordelen
-
Energiezuinig – Haalt 70–80% van de energie uit de buitenlucht, waardoor je minder elektriciteit nodig hebt.
-
Duurzaam – Vermindert CO₂-uitstoot en maakt vaak gebruik van milieuvriendelijke koelmiddelen.
-
Comfortabel – Kan je woning verwarmen, koelen (bij sommige modellen), én warm tapwater leveren.
-
Subsidies – In veel landen zijn er subsidies of fiscale voordelen beschikbaar.
Toepassing
Een lucht-water warmtepomp wordt meestal aangesloten op vloerverwarming, lage-temperatuur radiatoren of een buffervat. Het is dus ideaal voor zowel nieuwbouwwoningen als bestaande woningen die goed geïsoleerd zijn.
Wat is een bodemwarmtepomp?
Een bodemwarmtepomp (ook wel geothermische warmtepomp genoemd) is een verwarmingssysteem dat warmte uit de bodem of het grondwater haalt om je woning en tapwater te verwarmen – en in sommige gevallen ook te koelen.
Hoe werkt het?
-
Warmte uit de aarde – Op enkele meters diepte is de bodemtemperatuur het hele jaar door vrij constant (rond de 10–12 °C in Nederland/België).
-
Bron – Via een gesloten bodemlus (leidingen gevuld met een vloeistof) of een open bron (grondwater wordt opgepompt en weer teruggebracht) wordt deze warmte onttrokken.
-
Compressor – De warmtepomp verhoogt de temperatuur met behulp van een koelmiddel en compressor.
-
Verwarming en tapwater – De opgewaardeerde warmte wordt gebruikt voor vloerverwarming, lage-temperatuur radiatoren en warm tapwater.
Voordelen
-
Constante efficiëntie – Omdat de bodemtemperatuur stabiel is, levert een bodemwarmtepomp een zeer hoog rendement, vaak hoger dan bij een lucht-water warmtepomp.
-
Energiezuinig en duurzaam – Tot wel 80% van de benodigde energie komt uit de bodem.
-
Koeloptie – Kan in de zomer passief koelen door de koelere bodemtemperatuur te benutten.
-
Lange levensduur – De bodemlus gaat vaak 50+ jaar mee.
Nadelen
-
Hogere investering – Installatie is duurder dan bij een lucht-water warmtepomp, vooral door het boren.
-
Vergunningen nodig – Voor diepe boringen of open bronsystemen is vaak een vergunning verplicht.
-
Ruimte en bodemgeschiktheid – Niet elk perceel is geschikt, bijvoorbeeld door grondwaterstanden of beperkte ruimte.
Kort gezegd: een bodemwarmtepomp is duurder in aanschaf, maar levert het hoogste rendement en het meeste comfort op lange termijn.
Vergelijkingstabel
Lucht-water | Bodem | |
---|---|---|
Aanschafprijs | €8.000 – €12.000 | €15.000 – €25.000 |
Rendement (SCOP) | 3.5 – 4.5 | 4.5 – 5.5 |
Installatietijd | 1 – 2 dagen | 4 – 7 dagen |
Ruimte nodig? | Weinig | Bron in tuin nodig |
Subsidie 2025
Voor beide systemen geldt een aantrekkelijke ISDE-subsidie. In 2025 kun je rekenen op €2.400 – €4.100, afhankelijk van het vermogen en het type bron.
Conclusie
Een lucht-water warmtepomp is ideaal voor renovatieprojecten of wanneer je snel resultaat wilt. Kies voor een bodemwarmtepomp als je maximale efficiëntie zoekt en bereid bent te investeren in de lange termijn.
ISDE Subsidie 2025: Tot €4.100 voor Hybride en All-Electric Warmtepompen
Goed nieuws voor wie wil verduurzamen: de ISDE-subsidie wordt per juli 2025 verder uitgebreid. Voor hybride systemen kun je rekenen op gemiddeld €2.100, terwijl voor all-electric systemen de subsidie kan oplopen tot €4.100.
Wat verandert er?
Vanaf 1 juli 2025 worden warmtepompen met een hoger rendement extra gestimuleerd. Ook voor woningen met energielabel C of lager komt er een bonusregeling. Bodemwarmtepompen krijgen €500 extra t.o.v. 2024.
Voorwaarden in het kort
- Installatie door erkende installateur
- Product moet op meldingslijst RVO staan
- Factuurdatum moet ná 1 juli 2025 liggen
Warmtepompen op gelijkstroom (DC): De stille revolutie?
Waar de meeste warmtepompen nu op wisselstroom (AC) draaien, ontstaat er een nieuwe generatie: DC-warmtepompen. Deze systemen sluiten rechtstreeks aan op zonnepanelen en omzeilen verlies via omvormers.
Wat zijn de voordelen?
- Tot 10% minder energieverlies
- Minder geluidsproductie
- Snellere respons op warmtevraag
- Beter te integreren met thuisbatterijen
Voor wie is dit interessant?
Voor energieneutrale woningen en smart grid-oplossingen is dit een logische volgende stap. Vooral bij nieuwbouw en projectontwikkeling kan dit zorgen voor nog hogere EPC-scores.
Lucht-water vs. Bodemwarmtepomp – Diepgaande Vergelijking
Onderstaand vind je een overzichtelijke, diepgaande vergelijking van lucht-water en bodemwarmtepompen. Ik behandel werking, prestaties, kosten, voor-/nadelen, geschiktheid, praktische aandachtspunten en besluitvorming (wanneer kies je welke).
1. Korte samenvatting
-
Lucht-water warmtepomp: haalt warmte uit buitenlucht. Lagere investeringskosten, eenvoudiger te installeren, iets lager rendement bij lage buitentemperaturen.
-
Bodemwarmtepomp (geothermisch): haalt warmte uit de bodem of grondwater. Hogere investering, hogere en stabielere efficiëntie (COP), langere levensduur en betere prestaties in koude periodes.
2. Hoe ze werken (kort)
-
Lucht-water: buitenunit onttrekt warmte aan de lucht → koelmiddel → compressor verhoogt temperatuur → warmte naar water (cv / buffervat).
-
Bodem: gesloten bodemlus of open bron neemt warmte uit grond/grondwater → warmtewisselaar → compressor verhoogt temperatuur → warmte naar water.
3. Prestatie & efficiëntie
-
Coefficient of Performance (COP)
-
Lucht-water: typisch 2,5 – 4,0 (afhankelijk van buitentemperatuur en systeem). COP daalt bij zeer koude buitenlucht.
-
Bodem: typisch 3,0 – 5,0+ door stabiele brontemperatuur. Constanter hoog rendement, met name in winter.
-
-
Seizoensrendement (SCOP)
-
Lucht-water: lager seizoensrendement in koudere klimaten.
-
Bodem: hoger SCOP door constantere bron; vaak voordeliger in koude winters.
-
4. Kosten (indicatief, sterk afhankelijk van regio & project)
-
Aanschaf & installatie
-
Lucht-water: laag → matig (meestal het goedkoopste alternatief). Geen boren, buitenunit en binnenmodule.
-
Bodem: hoog (boren/grondwerken of grondwaterbronnen veroorzaken hoge installatiekosten).
-
-
Exploitatie (jaarlijkse energiekosten)
-
Lucht-water: gemiddeld hoger dan bodem bij vergelijkbare warmtevraag.
-
Bodem: lager door hogere efficiëntie.
-
-
Terugverdientijd
-
Lucht-water: vaak korter in scenario’s met lage investeringen of wanneer bestaande infrastructuur geschikt is; terugverdientijd kan 5–12 jaar zijn (afhankelijk van subsidies, energieprijzen).
-
Bodem: langere terugverdientijd door hogere investering, maar lagere jaarlijkse kosten; kan rendabeler op lange termijn (10–20 jaar) vooral bij hoge energiekosten en beschikbare subsidies.
-
Let op: exacte bedragen zijn locatieafhankelijk (grondsoort, boorkosten, subsidies). Voor een concrete berekening moet je offertes opvragen.
5. Ruimte & vergunningen
-
Lucht-water: weinig ruimte nodig; buitenunit aan gevel of op grond. Meestal geen speciale boringen of diepgaande vergunningen, wel lokale geluidsregels in acht nemen.
-
Bodem: ruimte voor horizontale lussen of mogelijkheid om te boren voor verticale sondes vereist. Voor open bronnen en diepe boringen vaak vergunningen en bodemonderzoek noodzakelijk.
6. Installatiecomplexiteit en impact
-
Lucht-water: snelle montage, minimaal ingrijpend voor tuin/terrein. Minder specialistische aannemers nodig.
-
Bodem: ingrijpend (graafwerk/boren), langere installatie, mogelijk tijdelijke hinder in tuin/terrein. Vereist gespecialiseerde boorbedrijven en bodemonderzoek.
7. Geluid en esthetiek
-
Lucht-water: buitenunit maakt geluid (verschilt per model). Positionering en afstand tot buren belangrijk.
-
Bodem: vrijwel geen geluidsoverlast; hoofdunit binnen (stil). Esthetische impact van buitenunit is kleiner of afwezig.
8. Levensduur & onderhoud
-
Lucht-water: buitenunit ~15–20 jaar, binnenhydrauliek afhankelijk; jaarlijks/periodiek onderhoud aanbevolen (koelmiddelniveau, ventilator).
-
Bodem: bodemlus >50 jaar (gesloten lussystemen), technische warmtepomp ~20–25 jaar; onderhoud aan warmtepomp, hydrauliek en bron (bij open systemen) maar bodemlus zelf behoeft praktisch geen onderhoud.
9. Milieu & CO₂-impact
-
Beide systemen verlagen fossiele verbruik aanzienlijk.
-
Bodem vaak iets hoger rendement → lagere indirecte CO₂ (per kWh warmte).
-
Keuze van koelmiddel en elektriciteitsmix beïnvloeden totale milieuwinst.
10. Wanneer is welke optie aantrekkelijk? (beslissingspunten)
Kies lucht-water als:
-
Je lagere initiële kosten wil.
-
Je beperkte ruimte hebt voor boringen of geen toestemming krijgt.
-
Je snel wilt installeren of verhuist binnen korte termijn.
-
Bestaande installatie (bijv. radiatoren, cv-ketel) makkelijk aan te passen is voor lage-temperatuur werking.
Kies bodemwarmtepomp als:
-
Je bereid bent meer te investeren voor langere termijn besparing.
-
Je tuin/perceel en bodem geschikt zijn voor lussen of boringen.
-
Je maximale efficiëntie en stabiliteit in koude periodes wilt.
-
Je van plan bent langere tijd op dezelfde plek te blijven (lange terugverdientijd acceptabel).
11. Praktische checklist vóór keuze/aanvraag offertes
-
Isolatie niveau woning (goede isolatie verhoogt rendement)?
-
Beschikbare ruimte in tuin (voor horizontale lussen) of mogelijkheid tot boren?
-
Lokale vergunningseisen en bodemcondities (laat bodemonderzoek uitvoeren).
-
Geluidsrestricties en plaatsingsopties voor buitenunit.
-
Verwarmingssysteem in huis (vloerverwarming = ideaal; oudere hoge-temperatuur radiatoren minder efficiënt).
-
Beschikbare subsidies of fiscale regelingen (kan financiële keuze sterk beïnvloeden).
-
Vergelijk offertes van meerdere installateurs inclusief systeemontwerp, COP/SCOP-verwachting en referenties.
-
Planning van vervanging (wil je nu investeren of wachten tot einde levensduur cv?).
12. Veelvoorkomende misverstanden
-
“Bodemwarmtepomp levert altijd gratis warm water” — Nee; het levert warmte efficiënt maar werkt op elektriciteit. Het is geen gratis bron, wel zeer efficiënt.
-
“Lucht-water werkt niet in strenge vorst” — Het kan wel werken, maar rendement daalt; moderne systemen zijn echter geschikt tot lage temperaturen en kunnen bijspringen met elektrische bijverwarming of een back-up (of gecombineerd met zonne-thermie).
-
“Bodem is onderhoudsvrij” — De bodemlus zelf is laag onderhoud, maar de warmtepompinstallatie vereist wel regulier onderhoud.
13. Aanbeveling / eindadvies
-
Als je budget, snelle installatie en beperkte aanlegruimte belangrijk vindt → start met lucht-water en kies voor een kwalitatief model met goede COP en geluidsarme uitvoering.
-
Als je lange termijnkosten, efficiëntie in koude periodes en duurzaamheid prioriteit geeft en je perceel & budget dat toelaten → overweeg bodemwarmtepomp (laat bodemonderzoek en meerdere offertes uitvoeren).
-
In beide gevallen: optimaliseer eerst isolatie en lage-temperatuursystemen (vloerverwarming of geschikte radiatoren) — dat verhoogt het rendement aanzienlijk.
ISDE 2025 – Veel dieper + voorbeeldberekening
Veel klanten begrijpen subsidie niet goed. Dus laat je agent dit uitleggen alsof je het aan je buurvrouw vertelt, maar mét technische precisie.
Waarom deze subsidie relevant is:
"De overheid betaalt mee aan jouw overstap naar een warmtepomp. Waarom? Omdat Nederland in 2030 van het gas af wil. Deze regeling heet ISDE – en je kunt er in 2025 tot wel €4.100 mee terugkrijgen."
Praktijkvoorbeeld:
Product: Haier HPM10 – 10kW lucht-water warmtepomp
Aankoopprijs: €10.500
ISDE 2025 (schatting): €2.850
Netto investering: €7.650
Terugverdientijd (gemiddeld): 5–6 jaar
"En als je zonnepanelen hebt, wordt het nóg sneller."
Belangrijkste voorwaarden:
-
Warmtepomp staat op de meldingslijst (RVO.nl)
-
Installatie door gecertificeerd bedrijf (zoals New Heating)
-
Aangevraagd binnen 12 maanden na installatie
-
Woning is particulier bezit (voor VvE gelden aangepaste regels)
Innovatie: DC-warmtepompen – Slimme uitleg + visuele kracht
De revolutie van DC-warmtepompen
De meeste installaties draaien op wisselstroom (AC). Maar met DC – direct stroom van je zonnepanelen – krijg je een directe koppeling. Geen omvormingsverlies, snellere reactie, stiller systeem.
Wat je als klant moeten weten:
-
Je bespaart 5% – 10% extra t.o.v. AC
-
Geen omzetting van zonne-energie nodig
-
Perfect te combineren met thuisbatterijen
-
Ideaal voor off-grid of energiepositieve woningen
Gebruik een vergelijkingstabel zoals deze:
Kenmerk | AC-warmtepomp | DC-warmtepomp |
---|---|---|
Omvormerverlies | 4% – 7% | 0% |
Geluidsniveau | 45 – 60 dB | 30 – 45 dB |
Aansturing | Wisselstroom | Rechtstreeks op zonnepaneel/batterij |
Prijs | Lager | Iets duurder, maar rendabeler |